Covid-19 Sürecinde Küresel Turizme Bir Bakış: Fortune 1000’de Yer Alan Küresel Turizm İşletmelerine Yönelik Sektörel Bir Değerlendirme
Yayınlanmış 31.12.2021
Anahtar Kelimeler
- Covid-19,
- Fortune,
- Multinational Businesses,
- Tourism Businesses
- Covid-19,
- Fortune,
- Çok Uluslu İşletmeler,
- Turizm İşletmeleri
Nasıl Atıf Yapılır
Telif Hakkı (c) 2025 Üzeyir Emrah İlter- Yasin Bulut (Yazar)

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Çalışmada, Fortune 1000’de yer alan çok uluslu turizm işletmelerinin (konaklama, yiyecek-içecek ve eğlence) güncel istatistiki verilerden yararlanarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, çok uluslu konaklama, yiyecek-içecek ve eğlence işletmelerinin mevcut durumlarına ilişkin genel istatistiki bir perspektif sunması bakımından önemlidir. Bu bağlamda, 8 konaklama, 11 yiyecek-içecek ve 5 tane de eğlence işletmesi araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada nitel bir yaklaşım ve doküman incelemesi yöntemi benimsenmiştir. Araştırma verileri, Fortune WEB Sitesi’nde yer alan 2021 yılı istatistiklerinden derlenmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde, en büyük 1000 işletme listesinde yer alan konaklama, yiyecek-içecek ve eğlence işletmelerinin büyük çoğunluğunun bilhassa son dönemde, Covid-19 salgını ile birlikte sosyal faaliyetlerde yaşanan dönüşümlerden ve tüketim tercihlerine yönelik değişimlerden etkilendiği ve gelirlerinin düştüğü gözlenmiştir. Bu durumda, Fortune 1000 listesindeki işletmelerin konumlarını kaybetmelerine neden olmuştur.
Referanslar
- Akbulut, R. & Paksoy, M. (2007). Marka değerini etkileyen faktörler: Seçilmiş bazı küresel işletmelerde marka değeri ile finansal göstergeler arasındaki ilişki. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi. 22(251), 123-132.
- Atherton, A. (2021). China's emerging businesses: The next generation of global corporations? Thunderbird International Business Review. 63(2), 103-113.
- Atik, S. (2007). Küreselleşme ve küresel işletmeler (Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bilge, F.A. & Zerenler, M. (2006).Küresel rekabeti etkileyen faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 9 (1-2), 441-450.
- Çeken, H. (2003a). Küreselleşme, yabancı sermaye ve Türkiye turizmi. Değişim Yayınları.
- Çeken, H. (2003b). Küreselleşme sürecinde doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türk turizmine etkisi (Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çelik, M. Y. (2012). Boyutları ve farklı algılarıyla küreselleşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 32(2), 57-73.
- Elmacı, O. (1992). İşletmelerin küresel pazarlar yönelimli stratejik rekabet gücü analizi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 1(2), 317¬335.
- Esen, Ş. & Gürson, N.G. (2016). Uluslararası şirketlerde üst düzey yönetici sağlama politikaları: Türkiye’de faaliyet gösteren 150 şirket üzerinde bir araştırma. JOMELİPS, 1(1), 104-112.
- Fortune, (2021a).
- https://fortune.com/global500/search/
- [Erişim Tarihi: 15.11.2021].
- Fortune, (2021b). Fortune Global 500 2021 Web Sitesi: https://Fortune.com/Fortune500/2021/sear ch/?sector=Hotels%2C%20Restaurants%20 %26%20Leisure [Erişim Tarihi: 30.11.2021].
- Gerşil, G.S. (2004). Küreselleşme ve çok uluslu işletmelerin çalışma ilişkilerine etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 6(1), 53-77.
- Gopalakrishnan, B.N. & Aitharaju, R. (2020). Digital transformation and sustainability: A post-COVID impact analysis of global businesses. Proceedings of the Global Business Trends in View of Lock Down and Role of Digital Transformation for
- Sustainability.
- Güregen, E. P. (2020). Çok uluslu işletmelerin izlenim yönetimi: Türkiye’de faaliyet
- gösteren çok uluslu işletmeler üzerine bir inceleme (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Güzelcik, E. (1999). Küreselleşme ve işletmelerde değişen kurum imajı. Sistem Yayıncılık.
- Kamran, Q. (2020). The Global pandemic: a critical study on the ımpact of covıd-19 on Indian businesses. Review Journal of Philosophy and Social Science. 45(2), 172-180.
- Kocaman, N.G. (2017). Çok uluslu işletmelerde küreselleşme düzeyinin ölçümü (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Koç, U. (2018). Uluslararası işletmecilik. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Kuzu, A. (2013). Veri toplama yöntem ve araçları. İçinde A.A. Kurt (Ed.) Bilimsel araştırma yöntemleri. Anadolu Üniversitesi. 93-117.
- Lee, S., Hwang, T., & Lee, H. H. (2006). Corporate blogging strategies of the Fortune 500 companies. Management Decision. 44(3), 316-334.
- Li, E. Y., McLeod Jr, R., & Rogers, J. C. (2001). Marketing information systems in Fortune 500 companies: a longitudinal analysis of 1980, 1990, and 2000. Information &
- Management. 38(5), 307-322.
- Nhamo G., Dube K. & Chikodzi D. (2020). In counting the cost of COVID-19 on the global tourism industry. Springer. 273-295.
- Rybalko, S., & Seltzer, T. (2010). Dialogic
- communication in 140 characters or less: How Fortune 500 companies engage stakeholders using Twitter. Public Relations Review. 36(4), 336-341.
- Seyidoğlu, H. (2003). Uluslararası iktisat: teori- politika-uygulama. Kurtiş Matbaacılık.
- Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2021).
- https://www.sbb.gov.tr/wp- content/uploads/2021/06/Dunya- Ekonomisinde-Son-Gelismeler-2021-Yili-1- Ceyrek.pdf [Erişim Tarihi: 20.11.2021].
- Tağraf, H. (2008). Küresel stratejilerden çok uluslu stratejilere geçiş: Küresel düşün yerel davran. KMU İİBF Dergisi. 10(14), 348-366.
- Tallman, S., Luo, Y. & Buckley, P.J. (2018). Business models in global competition. Global Strategy Journal. 8(4), 517-535.
- Türker, M. & Örerler, O.E. (2004). Türk şirketlerinin küresel şirket haline getirilme yolları.
- İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
- Ulaş, D. (2009). Küreselleşme sürecinde dışa açılma stratejileri. Nobel Yayınevi.
- Ulukan, C. (2018). Uluslararası işletmecilik.
- Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Usta, Ö. (2016). Turizm genel ve yapısal yaklaşım. Detay Yayıncılık.
- Ünsar, S. (2007). Uluslararası işletmelerde üretim stratejileri. Yaşar Üniversitesi Dergisi. 2(7), 695-708.
- Yalçınkaya, P. & Uysal, T.U. (2019). Kurumsal yönetim aracı olarak gönüllü raporlamanın turizm sektörü açısından değerlendirilmesi: Fortune 500 örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
- Fakültesi Dergisi. 24(3), 431-441.
