Cilt 5 Sayı 1 (2025): Elegest Elegeş
Makaleler

Türk Diasporası üzerine bibliyometrik bir analiz

İlhan Güllü
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Pakize Aykan
Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Yayınlanmış 31.03.2025

Anahtar Kelimeler

  • Diaspora,
  • Turkish Diaspora,
  • Migration,
  • Bibliometric Analysis
  • Diaspora,
  • Türk Diasporası,
  • Göç,
  • Bibliyometrik Analiz

Nasıl Atıf Yapılır

Türk Diasporası üzerine bibliyometrik bir analiz. (2025). Elegest Elegeş, 5(1), 64-83. https://doi.org/10.64360/2mwttm23

Nasıl Atıf Yapılır

Türk Diasporası üzerine bibliyometrik bir analiz. (2025). Elegest Elegeş, 5(1), 64-83. https://doi.org/10.64360/2mwttm23

Öz

Ülkeler bir yandan siyaset, ekonomi, güvenlik gibi kültür unsurlarıyla baskın bir aktöre dönüşmek diğer yandan da dünya ile bütünleşerek küresel nimetlerden yararlanmak istemektedirler. Diaspora bu anlamda ülkelerin yeteneklerini uluslararası alanda sergileyebilecekleri önemli araçlardan biri olarak ortaya çıkmaktadır. Savaş, kıtlık, sürgün, güvenlik gibi sebeplerden ötürü toplu ya da bireysel göç etmiş insanların anavatanlarına aidiyet duyguları, ulusal menfaatlerin korunması ve küresel refahın paylaşılması açısından belirleyici olmaktadır. Çeşitli nedenlerle Türkiye dışında yerleşik bir yaşam süren Türklerin diaspora özellikleri hakkında yapılmış çeşitli çalışmalar bulunmaktadır.  Bu çalışmada 1960’lı yıllar itibarı ile Türkiye’den Avrupa’ya göç eden Türk diasporasının literatür taraması ve Türk diasporası kavramı ile ilgili Web of Science Veri Tabanında bulunan eserlerin VOSviewer aracılığı ile bibliyometrik analizi yapılmıştır. Web of Science Veri Tabanından hareketle 1995-2025 yılları arasındaki dönemde 370 çalışmaya rastlanmış, en çok çalışma 2022 yılında yapılmış olup, 51 adet çalışma yer almıştır. Türkiye, ülke sıralamasında birinci ve atıf sıralamasında dördüncü sırada yer alırken, kurumsal sıralamada Bilkent Üniversitesi yedinci sırada yer almıştır. 

Referanslar

  1. Acar, E. (2023). 1960-1965 Döneminde Türkiye’den Almanya’ya işçi göçleri. Troyacademy, 8(1), 38-69. Https://Doi.Org/10.31454/Troyacademy.1215332
  2. Akgün Ayaydın, G., & Yılmaz Aslan, H. (2024). Türkiye’de göç olgusunu sosyolojik bağlamda ele alan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Ortadoğu ve Göç, 14(2), 213-250. Https://Doi.Org/10.31834/Ortadoguvegoc.1518550
  3. Aslancı, S. (2022). Araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme: bibliyometrik bir analiz. Scientific Educational Studies, 6(1), 1-25. Https://Doi.Org/10.31798/Ses.1068633
  4. Ataseven, F., 2024. Almanya’da Türk diasporası: varlığı ve etkinliği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  5. Aykan, T., (2021). Göç ve edebiyat. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 579-607.
  6. Cohen, R. (1997). Diasporas, The Nation-State and Globalisation, in Wang Gung-Wu (dir.), Global History and Migrations, Boulder, Colo., Westview Press, 117-143.
  7. Çakabey, K. (2023). Göçmen toplulukları olarak diasporalar: kuramsal yaklaşım. Sosyoloji Notları, 7(2), 1-16.
  8. Çıkı, K. D., 2020. Diaspora turizmi kapsamında göçmen Türklerin seyahat motivasyonlarının ve anavatana bağlılıklarının incelenmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  9. Dartan, M. (2012). Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde Almanya’daki Türk lobi gücünün rolü. Marmara Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Enstitüsü Avrupa Araştırmaları Dergisi, 20(2), 141-163. https://doi.org/10.29228/mjes.123
  10. Düzenli, F. (2022). Diasporalar ve değişen kalkınma politikaları: Türk diasporası örneği. Middle East Journal of Refugee Studies, 7(1), 27-49.
  11. Ekici, S., & Tuncel, G. (2016). Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22. https://doi.org/10.20493/bt.71783
  12. Grigg, D. B. (1977). E. G. Ravenstein and the “laws of migration”. Journal of Historical Geography, 3(1), 41-54. Https://Doi.Org/10.1016/0305-7488(77)90143-8
  13. Helly, D. (2006). Diaspora: un enjeu politique, un symbole, un concept? Espace, Populations, Sociétés, 17-31.
  14. Hıdıroğlu, K., 2011. Sosyolojide diaspora incelemeleri: görüşler, kavramlar ve teoriler. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  15. Hopyar, Z., Topal, F., & Tauscher, S. (2022). Diaspora kavramı ve türkiye’nin diaspora politikasına yönelik üniversite öğrencilerinin algısı. Journal of Political Administrative And Local Studies, 5(1), 46-65.
  16. Kılıçaslan, E, 2006. Almanya’daki Türklerin Türk-Alman ilişkileri açısından önemi ve Türk nüfusunun etkinliğinin arttırılmasına yönelik alınabilecek tedbirler. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
  17. Lee E.S. 1966 “A Theory Of Migration”, Demography, 3:47–57.
  18. Madakbaş Gülener, E., Bezci, B.(Ed) (2022). Almanya Türk Diasporası atlası göçmenlikten diasporaya 60. Yılında Almanya’da Türkler. YTB Yayınları, Eylül, Ankara.
  19. Örücü, S. (2018). Yahudi Diasporası’nın Filistin’e göçü ve İsrail Devleti’nin kuruluşu. Vakanüvis- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 3(2), 202-233.
  20. Özdemir, M. (2008). Türkiye’de iç göç olgusu, nedenleri ve Çorlu örneği. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  21. Perruchoud, R., Redpath, J. (2011). Uluslararası göç örgütü (IOM), Göç Terimleri Sözlüğü, No: 31, İsviçre.
  22. Pınarbaşı, M.B., 2024. Sağlık turizmi politika yapıcı, uygulayıcı ve akademisyenlerin bakış açıları ile diaspora topluluklarının anavatanlarında medikal turizm motivasyonlarının değerlendirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
  23. Safran, W. (1991). Diasporas in modern societies: myths of homeland and return. Diaspora: A Journal of Transnational Studies, 1(1), 83-99
  24. Sağlam, S. (2006). Türkiye’de iç göç olgusu ve kentleşme. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), (5), 33-44.
  25. Selmi, J. T. (2024). Robin Cohen, global diasporas: an introduction. Turkish Journal of Diaspora Studies, 4(2), 221-223.
  26. Şahin, S & Meriç, Ş (2020) Gelecek turizm trendleri, paradigma akademi, İstanbul.
  27. Tamer, M. (2020). Göç, göçün nedenleri ve uluslararası göç üzerine kavramsal bir analiz. Journal of Social and
  28. Humanities Sciences Research, 7(60), 2808-2818.
  29. Tataru, G.F. (2019). Migration an overview on terminology, causes and effects. Logos Universality Mentality Education Novelty: Law, 7(2), 10-29. Doi:10.18662/Lumenlaw/24
  30. Türkyılmaz, A., Çay, A., Avşar, Z., Aksoy, M., Pehlivanlı, H. ve Kökrek, Z. (1998). Doğu Ve Güneydoğu Anadolu’dan terör nedeniyle göç eden ailelerin sorunları. Ankara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu.
  31. Uçar, M. (2021). Diaspora olmak ya da olmamak: Çerkesler için hayati bir meselenin analizi. Akademik Hassasiyetler, 8(15), 289-314.
  32. Ulusoy, E. (2015). Diasporayı yeniden düşünmek: diaspora teorisi ve modern diasporanın temel parametreleri, Göç Dergisi, 2(2), 208-228
  33. Ünlü, H., (2021) Bir sosyal hareket olarak Hindistan diasporası: körfez ülkeleri örneği. Turkish Journal of Diaspora Studies, 1(1), 80-99, DOI: 10.52241/TJDS.2021.0006
  34. Yaldız, F. (2013). Diaspora kavramı: tarihçe, gelişme ve tartışmalar. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (Hütad), (18), 289-318.
  35. Yaldız, F. (2014). Uluslararası göç ve diaspora ile ilişkili kavramlar. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 382-403.
  36. Zan, B. U. (2019). Doğrudan atıf, ortak atıf ve bibliyografik eşleşme yaklaşımlarına dayalı olarak araştırma alanlarının değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(2), 501-516.
  37. Zeren, D., & Kaya, N. (2020). Dijital pazarlama: ulusal yazının bibliyometrik analizi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52.
  38. İnternet Kaynakları;
  39. Sabah Gazetesi (2024) Https://Www.Sabah.Com.Tr/Yasam/Yurtdisinda-75-Milyon-Turk-Yasiyor-6927391 Erişim Tarihi: 27.03.2025
  40. Türk Dil Kurumu (2025) Diaspora, Erişim tarihi: 23.03.2025 Erişim Linki: https://sozluk.gov.tr/
  41. Türk Dil Kurumu (2025) Göç. Erişim Tarihi: 26.03.2025, Erişim Linki: https://sozluk.gov.tr/
  42. Word Migration Report (2020) Erişim Tarihi: 03.12.2024 Erişim Linki: https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2020-turkish-chapter-2
  43. Yurtdışı Türkler Birliği, (2025) Yurtdışı vatandaşlar Erişim Tarihi 26.02.2025 Erişim Linki: Sabah Gazetesi (2024) Https://Www.Sabah.Com.Tr/Yasam/Yurtdisinda-75-Milyon-Turk-Yasiyor-6927391 Erişim Tarihi: 27.03.2025