Yayınlanmış 31.12.2021
Anahtar Kelimeler
- Regional Balance,
- China,
- Iran,
- Russia,
- Shanghai Cooperation Organization
- Bölgesel Denge,
- Çin,
- İran,
- Rusya,
- Şanghay İşbirliği Örgütü
Nasıl Atıf Yapılır
Telif Hakkı (c) 2025 Şule Deveci (Yazar)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Geçtiğimiz yüzyıl, tek kutuplu bir dünya düzeninin yaratımına neden olmuş olsa da yeni yüzyıl ile birlikte süregelen küresel etkinlik alanlarının değiştiği gözlemlenmektedir. Dünyada hüküm süren Batılı milletler doğuda yeni güç bloklarının oluşumuyla karşı karşıya kalmış ve eski hükümranlıklarını sarsılırken bulmuşlardır. Bu noktada Rusya ve Çin’in ortak girişimi olarak doğan Şanghay İşbirliği Örgütü doğulu güç bloklarının başını çekmektedir. Kurulduğu günden buyana geliştirdiği siyasi, ekonomik ve askeri politikaları sayesinde üye olma taleplerinin arttığı bir örgüt halini almıştır. Üyeleri arasında bulunan dünyanın ekonomi devleri Çin ve Hindistan, küresel çevrelerce siyasi otoritesi kabul görmüş Rusya, terör sorunu çözümünde kilit rol taşıyan Pakistan, enerji kaynakları cenneti olan Orta Asya cumhuriyetleri ve Batının yüz çevirdiği Ortadoğu’nun önemli aktörü İran’ın varlığı örgütün küresel ve bölgesel dengeler adına ne derece kritik bir karakter taşıdığını kanıtlar niteliktedir. Bu çalışmada kurulduğu günden bu yana sürdürdüğü genişleme politikası sayesinde bünyesine kattığı yeni üyeleri yardımıyla Şanghay İşbirliği Örgütünün yarattığı bölgesel dengelerin durumu analiz edilecektir.
Referanslar
- Baysoy, E. (2009). Rusya, AB, ABD ilişkileri bağlamında enerjinin ekonomi politiği ve küreselleşmenin jeopolitiği, Güvenlik
- Stratejileri Dergisi, 5(10), 59-81.
- Brzezinski, Z. (1998). Büyük satranç tahtası: Amerika'nın önceliği ve bunun jeostratejik gerekleri, Sabah Kitapları.
- Çelebi, S. (2009). Hindistan: Güney Asya’nın güncel jeopolitiği bağlamında uluslararası politikada mevcut ve muhtemel yeri, TC. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı, Ankara.
- Deveci Ş, Güllü İ (2021). Türkiye’nin Yeniden Asya açılımının Türk dış ticaretine yönelik fırsatlar ve riskler bağlamında
- değerlendirilmesi, Erciyes Akademi Özel Sayı- Prof. Dr. Harun Güngör Anısına, 769-793
- Dilek, Ş., Özdemır, B. Z., İstikbal, D. (2019). Asya yüzyılında Türkiye-Çin rkonomik ilişkileri, Ankara SETA, https://www.setav.org/
- IMF,(2018). IMF DATAMAPPER,
- https://www.imf.org/external/datamappe r/NGDP RPCH@WEO/OEMDC/ADVEC/WE OWORLD
- Kahraman, E. (2016). Soğuk savaş sonrası dönemde Rusya Federasyonu-İran ilişkileri. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 12(24), 29-70.
- SCO, (2021a). Joint Statement by the heads of State of the Republic of Kazakhstan, the People's Republıc of Chına, the Kyrgyz Republic, the Russian Federation, the Republic of
- Tajikistan, the Republic of Uzbekistan, http://eng.sectsco.Org/news/20210917/7 82639.html
- SCO,(2021b). The Astana Declaration of the Heads of State of the Shanghai Cooperation Organisation.
- http://eng.sectsco.org/documents/
- Singh, J. (1998). Against nuclear apartheid, Foreign Affairs, 41-52.
- Sinkaya, B. (2016). Yeni Ortadoğu jeopolitiğinde İran-Rusya ekseni. Ortadoğu Analiz, 8(72), 23-24.